Anasayfa » Genel » Eti yenen ve yenmeyen hayvanlar

Eti yenen ve yenmeyen hayvanlar

Sual: Eti yenen ve yenmeyen hayvanları, sıralama halinde bildirebilir misiniz?
CEVAP
Karada yaşayan hayvanlar ve kuşlar için, hadis-i şerifte şu şekilde bildirilmiştir:
(Köpek dişi olan yırtıcı hayvanlar ve pençesiyle avlanan kuşlar yenmez.) [Müslim]

Eti yenmeyen kara hayvanları:
Domuz, kurt, ayı, aslan, kaplan, pars, leopar, panda, panter, çita, jaguar, puma, sincap, samur, sansar, kokarca, goril, maymun türleri [şempanze, babun, gibon, orangutan], sırtlan, fil, köpek, kedi, kunduz, porsuk, vaşak, çakal, tilki, gelincik şeklinde, avını köpek dişiyle yakalayan yırtıcı hayvanlar yenmez. [Şafii’de tilki, sırtlan, samur, sincap ve gelincik yenir.]

Eti yenen kara hayvanları:
Zürafa, kanguru, tavşan yenir. Eti yenen davar [koyun, keçi], sığır [manda, inek, boğa], deve şeklinde evcil hayvanların, yabani olanları da yenir. Sözgelişi buffalo, bizon yabani sığırdır. Lama yabani devedir. Şu demek oluyor ki bunlar yenir. Keçinin yabanisi sayılan dağ keçisi, geyik, ceylan, antilop yenir. Yabani koyunlar da yenir. Evcil at, tenzihen mekruhtur. Midilli, bir at türüdür. At eti, Şafii ve Hanbeli’de helal, Maliki’de haramdır. Yabani atlar yenir. Evcil eşek yenmez. Yabani eşek denilen zebra yenir.

Eti yenmeyen kuşlar:
Avını pençesiyle yakalayan ve leş yiyen, çaylak, kartal, kerkenez, kuzgun, akbaba, leş kargası, yarasa, atmaca, şahin, martı, leylek, flamingo, egret, kelaynak şeklinde kuşlar yenmez.

Haşaratlar da yenmez:
Haşarat, kısaca toprak içinde yuvası olan minik hayvanlar, helal değildir. Fare, akrep, yılan çeşitleri, kertenkele, timsah, kene, semender, kurbağa, kaplumbağa, salyangoz, arı, sivrisinek, karasinek, köstebek, kirpi, tahtakurusu, bit, pire şeklinde haşarat yenmez. [Şafii ve Maliki’de, kirpi ve kertenkele yenir.]

Eti yenen kuşlar:
İğrenç olmayan, leş yemeyen, avını pençesiyle yakalamayan kuşlar yenir.

Saksağan, kumru, bülbül, kanarya, muhabbet kuşu, keklik, sülün, bağırtlan kuşu, güvercin, bıldırcın, tarla kargası, tavus, kırlangıç, papağan, turna, saka kuşu, çalı kuşu, ispinoz, serçe ve sığırcık şeklinde kuşlar helaldir. Hüthüt [ibibik] mekruhtur. [Martı Hanefi ve Hanbelî’de yenmez. Maliki’de martı ve balıkçıl yenir. Şafii’de kırlangıç, tavus, hüthüt, papağan yenmez. Martı, balıkçıl gibi deniz kuşları yenir.]

Eti yenen kümes hayvanlarının yabanileri sayılan karatavuk, yabani ördek, yabani kaz, kuğu gibiler yenir. Hindinin yabanisi sayılan deve kuşu yenir.

Deniz hayvanları:
Hanefi hariç öteki üç mezhepte, deniz ürünlerinin hepsi yenir.
Hanefi’de balık şeklinde olmayan hiçbir deniz ürünü yenmez. Sözgelişi, ahtapot, kalamar, mürekkep balığı, denizhınzırı, denizatı, denizaygırı, denizanası, denizayısı şeklinde hayvanlar ve yengeç, midye, istiridye, ıstakoz, kerevit, karides, deniz salyangozu şeklinde deniz haşaratı yenmez. Somon, kalkan, yunus, balina, yılan balığı, kedi ve köpek balığı yenir.

Necaset yiyen hayvan
Sual:
Necaset yemiş olan hayvanı yiyecek caiz midir?
CEVAP
Tezek ve başka necis şeyleri yiyen hayvanın eti kokarsa yemesi mekruhtur. Temiz şeyle beslenip, kirli kokusu kalmazsa caiz olur.

Necaset yemiş olan tavuk, koyun ve sığırı derhal kesip yiyecek mekruhtur. Tavuğu 3, koyunu 4, sığır ve deveyi 10 gün hapsetmek, kısaca necaset yedirmeyip temiz gıdayla beslemek gerekir. Şafii’deyse deve 40, sığır 30, koyun 7, tavuk 3 gün hapsedilir.

Nereleri yenmez?
Sual:
Eti yenen hayvanların yenmeyen bölgeleri nedir?
CEVAP
Eti yenen her hayvanın 7 yeri yenmez. Bunlar, akan kan, idrar aleti, hayaları [koç yumurtası], bezleri [guddeleri], safra kesesi, dişi hayvanın önü ve idrar kesesidir.

Kesmeden öldürülenler
Sual:
Kesmeden öldürülen hayvanlar yenir mi?
CEVAP
Kesmeyip de, bir yerine bıçak saplayarak, alnına vurarak yada boğarak yada ilaçlayarak, elektrikleyerek öldürülen kara hayvanları, leş olur. Bu tarz şeyleri yiyecek haram olur.

Hayvandan çıkanlar
Sual:
Ölen hayvandan çıkarılan peynir mayası ve süt temiz midir?
CEVAP
Yalnız süt emip başka bir şey yememiş olan minik kuzuların öldükten sonrasında karınlarından çıkarılan peynir mayaları temizdir. Koyun, sığır şeklinde ölmüş hayvanların memelerinden çıkan sütler de temizdir.

Yaşam alameti var ise
Sual:
Diri olup olmadığı belli olmayan hayvan boğazlanırsa yenir mi?
CEVAP
Hasta yada bayıltılan bir hayvan, diri olup olmadığı bilinmiyorsa, boğazlanırken hareket ederse yada diri hayvandaki şeklinde kan çıkarsa yenir. Şu sebeple bunlar yaşam alametidir. Yaşam alameti yoksa yenmez.

Salam ve jambon
Sual:
Salam ve jambon yiyecek caiz mi?
CEVAP
Avrupa’da genel olarak salam, domuz etinden yapılır. İnek etinden de yapılanı vardır. Türkiye’de inek etinden yapılıyor. Jambon, Fransızca domuz sucuğu, domuz pastırması anlamına gelir. Fakat Türkiye’de inek etinden yapılıyorsa, yenmesinde sakınca olmaz. Sırf isminden dolayı bir gıdaya haram denmez.

İhtiyaç halinde mezhep taklidi
Sual:
İhtiyaç olunca öteki mezhepleri yansılamak ederek deniz haşaratı yenir mi?
CEVAP
Mezheplerdeki değişik hükümlerin rahmet olduğu hadis-i şerifle bildirilmiştir. Yoksulluk yada gerekseme olunca, başka mezhep yansılamak edilerek, o mezhepteki helal olan bir hayvan yenir. Sözgelişi kirpi etinin ekzama, kaşıntı, sedef, baras şeklinde deri hastalıklarına ve gelincik denilen fil hastalığına iyi geldiği Yaşam-ül hayvan kitabında yazılıdır. Hanefi ve Hanbeli mezhebinde kirpi eti yiyecek haramdır. Şafii ve Maliki mezhebinde caizdir. Tesirli başka mubah bir ilaç yoksa, hastanın, bu iki mezhepten birini yansılamak ederek kirpi eti yemesi caiz olur. Kirpinin başını besmeleyle kesmek gerekir. Kirpi insanların yanında başını gizler, suya konunca başını çıkarır. Böylece başını kesmek kolay olur.

Aç kalıp kendi mezhebine nazaran helal olan yiyecek bulamayan kimse, başka mezhepte helal olan bir yiyeceği yer. Hiçbir mezhepte de deva bulamazsa, ölmeyecek kadar haram olan gıdadan yiyip içmesi caiz olur. (Hadika)

Başka mezhebi gözetmek
Sual:
Kendi mezhebinde caiz; fakat başka mezhepte haram olan bir şeyi yememek evla değil midir? Sözgelişi tilki eti Şafii’de helal, Hanefi’de haramdır. Şafiilerin de yememesi uygun olmaz mı?
CEVAP
Elbet öteki mezhepleri de gözetmek müstehab olur, iyi olur. Sözgelişi Şafiiler deniz haşaratı yemese iyi olur.

Şafii’de hanıma dokunmak abdesti bozar. Hanefiler de hanıma dokununca abdest almaları müstehab olur, iyi olur. Almasalar da caiz; fakat diğeri hak mezheplere de uymak müstehab olur.

Yenmeyen hayvanlar
Sual:
Bazıları, (Köpek, yılan, kartal şeklinde tüm hayvanlar helaldir. Domuzdan başka hiçbir hayvan haram değildir. Domuzun da yağı, derisi ve gerisi helaldir. Hiçbir hadise inanılmaz) diyorlar. Peygamber efendimiz 23 yıl dini bildiri etmedi mi? 23 yıl içinde neyin haram, neyin helal bulunduğunu bildirmedi mi? Köpeğin helal bulunduğunu bildiren hiçbir kitap var mıdır? Bunlar Peygamber efendimizin bildirdiklerine niye inanmıyorlar?
CEVAP
Bir hayvan leşse, eti kirli, yağı ve kanı temiz olmaz. Kur’an-ı kerimde açıkça yazmıyor diye domuzun pisliğine helal denir mi asla?
Bunların hadis-i şeriflere inanmamalarının birkaç sebebi olabilir:
1- Resulullahın yalan yada yanlış söyleyeceğini sanmış olabilirler. Peygamber efendimizin doğru, güvenli olduğu birçok âyet-i kerimeyle bildiriliyor. Hâşâ Allahü teâlânın helal ettiklerine haram demiş olsaydı, Allahü teâlâ müdahale etmez miydi? İşte bir âyet-i kerime meali:
(Eğer o [Peygamber] bizlere atfen, bazı sözler uydursaydı, biz onu kıskıvrak yakalayıp can damarını koparır, helak ederdik, hiçbiriniz de buna engel olamazdınız.) [Hakka 44–47]

Demek ki, Peygamber efendimizin Kur’an-ı kerime aykırı bir şey söylemediği, bu âyet-i kerimeyle de sabittir. Şu halde, Resulullah efendimizin haram etmiş olduğu her şey Kur’ana uygundur. Ona uymak Kur’ana uymak olur. Birkaç âyet-i kerime meali:
(İhtilaflı bir işin hükmünü öğrenmek için Kur’ana ve Sünnete bakın!) [Nisa 59]

(İhtilaflı şeyleri insanlara açıklayasın diye bu Kitabı sana indirdik.) [Nahl 44, 64]

(Resule itaat eden, Tanrı’a itaat etmiş olur.) [Nisa 80]

(O nebi, güzel şeyleri helal, çirkin şeyleri haram kılar.) [Araf 157]

2- Eshab-ı kiramın yalan söylediğini sanıyorlardır. Eshab-ı kiram Tevrat’ta, İncil’de ve Kur’an-ı kerimde övülmüş, her birinin Cennetlik olduğu açıkça bildirilmiştir. Bir âyet-i kerime meali şöyledir:
(Mekke’nin fethinden ilkin Tanrı için mal verip savaşanlar, ondan sonra mal verip savaşanlarla eşit değildir. Onların derecesi, sonradan Tanrı yolunda harcayıp savaşanlardan daha yüksektir. Fakat Tanrı hepsine de en güzel olanı [Cenneti] vaad etti.) [Hadid 10]

Âyet-i kerimede, sapıklara fırsat vermemek için, ve küllen vaadallahül hüsna buyuruluyor. Şu demek oluyor ki Tanrı her birine Cenneti söz vermiştir buyuruluyor. Erdem bakımından, Mekke’nin fethinden ilkin Müslüman olanlar, ondan sonra Müslüman olanlardan elbet üstündür. Fakat hepsi de Cennetliktir.

Hepsinin Cennetlik olduğuna dair başka bir âyet-i kerime meali:
(Muhacirlerin ve Ensarın [Muhacir eshaba yardım edenlerin] ilkin gelenlerinden ve bunların yolunda gidenlerden Tanrı razıdır ve bunlar da, Tanrı’tan razıdır. Tanrı bunlar için, altından ırmaklar akan Cennetler hazırladı. Bunlar Cennetlerde sonsuz olarak kalacaklardır.) [Tevbe 100]

3- Resulullah da, Eshab da doğru söylemiş oldu. Fakat hadis âlimleri yalan söylemiş sanabilirler. Âlimlere güven etmemizi Allahü teâlâ bildiriyor. (Bilmiyorsanız âlimlere problem) buyuruyor. (Nahl 43)

Peygamber efendimiz de buyuruyor ki:
(Âlimlere tâbi olun.) [Deylemi]

(Âlimler, Peygamberlerin vârisleridir.) [Tirmizi]

(Âlimler rehberdir.) [İ.Neccar]

Bu iddia sahipleri başka dinden olabilirler. Müslümanmış şeklinde gözüküp müslümanların itikadlarını bozmak istiyorlardır. Geriye, başka olasılık kalmadı esasen.

Tecavüze uğrayan hayvan
Sual:
Tecavüze uğrayan mısmıl hayvanın eti yenir mi?
CEVAP
Bu şekilde işi sadist denilen ruh hastaları yapar. Fazlaca çirkin ve büyük günahtır. Tecavüze uğrayan hayvan, kesilip yakılır. Yakmayıp etini yiyecek de caizdir. (F. Hindiyye, Dürr-ül-muhtar, S. Ebediyye)

Köpek temiz mi?
Sual:
Bir şiirde okumuştum. Mâlikî’de köpek temizmiş. Temizse yeniyor mu?
CEVAP
Köpeğin Mâlikî’de temiz olması, eti yenir demek değildir. Mâlikî’de de köpek eti haramdır. Temiz demek, (Köpeğe dokunmakla necaset bulaşmaz, abdeste ve namaza ziyanı olmaz) anlamına gelir. Mâlikî’de domuz da köpek şeklinde temizdir. Şâfiî’de ise, kuru olarak köpeğe dokununca mahzuru eğer olmazsa da, üstü ve kılları yaşken dokunursa yada köpeğin salyası üstümüze bulaşırsa, o yeri biri çamurlu su olmak suretiyle, yedi kez temiz su ile yıkamak gerekir.

Osmanlı döneminde, ozan Tahir efendi, Nefi isminde şaire kelb [köpek] diye hakaret eder. Nefi de, ona şu şekilde der:
Tahir, bana kelb demiş, iltifatı zâhirdir,
Mezhebim Mâlikî’de, domuz ve kelb tâhirdir.

Nefi, bu şiirinde diyor ki:
(Tahirciğim, bana köpek diye iltifat ediyorsun, fakat ben Mâlikî mezhebindeyim. Bizim mezhebe nazaran köpek tahirdir) diyor. Görünüşte, (Köpek temizdir) demiş şeklinde görünüyorsa da, (Köpek sensin) demek istiyor.

Osmanlı döneminde, şairler bile, Mâlikî mezhebinin hükmünü bilebiliyorlar. Şimdi, tâhirin temiz anlamına geldiğini bile bilen azdır.

Köpek balığı yenir mi?
Sual: Sırf isminden dolayı, (Kedi, köpek, domuz ve yılan balıkları yenmez) deniyor. Hepsi balıktır, niye yenmiyor?
CEVAP
Bunlar, Hanefî mezhebinde de yenir. Öteki üç mezhepte esasen denizden çıkan her hayvan yenir. Din kitaplarındaki ölçü bellidir: (Hanefî’de, balık şeklinde olan her deniz hayvanı yenir. Balık şeklinde olmamasına karşın yılan balığı da yenir) deniyor. Balık şeklinde olmayan midye, istiridye, ıstakoz şeklinde deniz haşeratı, gene balık şeklinde olmayan deniz domuzu, denizaygırı, ahtapot şeklinde deniz hayvanları yenmez. Şu demek oluyor ki deniz haşeratıyla deniz hayvanları yenmez, balığın her çeşidi yenir.

İngilizler köpek balığına grayfish diyorlar. Gri balık anlamına gelir. Shark da diyorlar. Bu balığın köpekle, memeli hayvan olmasıyla asla ilgisi yoktur.

Domuz balığı da böyledir. Domuz şeklinde memeli hayvan değildir. Yunus balıkları türünden bir balıktır. İngilizler bizim domuz balığı dediğimiz balığa porpoise diyorlar, pig fish yada pork fish kısaca domuz balığı demiyorlar. Fransızlar da, poissons de porc kısaca domuz balığı demiyorlar, marsouin diyorlar. İngiliz’in ve Fransız’ın demesi ölçü olmaz, fakat bu balığın domuzla ilgisi olmadığı için domuz balığı demiyorlar. Aşağıda resimleri var. Düzgüsel balıktır. Kuzu balığı, oğlak balığı denseydi, adı öyleki olurdu. Sırf isminden dolayı balık haram olmaz.

Kedi balığının bıyıkları, antenleri kedininkine benzediği için kedi balığı denmiş. Öteki balıklardan farkı yoktur. Kedi şeklinde memeli hayvan değildir. Öteki balıklar şeklinde yenir.

Yılan balığı, şeklen yılana benziyorsa da yılanla ilgisi yoktur. Yenmesinde sakınca olmaz.

Sual: Karada, suda yaşayan, yılan, kaplumbağa şeklinde aynı hayvanların etini yemenin, dinimiz açısından hükmü nedir?
Yanıt: Avını köpek dişi yada pençesi ile yakalayan hayvanın etini yiyecek haramdır. Karada, suda yaşayan haşeratı yiyecek, helal değildir. Sözgelişi, kertenkele, kaplumbağa, yılan, kurbağa, akrep, yengeç, fare, köstebek, kirpi, sincap yiyecek helal değildir. Avlanılan, yakalanan her balığı yemenin helal olduğu, Mâide suresinde bildirilmektedir. Su içinde kendiliğinden ölüp, karnı üst tarafta duran balık yenmez. Ağ, saçma, ilaç ve sarsıntı ile ölen her balık yenir.

Sual: Tek tırnaklılardan olan atın ve tavşanın eti yenir mi?
Yanıt: Yabani eşek eti ve sütü helaldir. At eti ve sütü temizdir, helaldir. Nesli azalmaması için, mekruh denildi. Tavşan eti de helaldir.

Sual: Dinimizde, gölde, nehirde yakalanan her balık yenir mi?
Yanıt:
Avlanılan, yakalanan her balığı yemenin helal olduğu, Mâide suresinde bildirilmektedir. Su içinde kendiliğinden ölüp, karnı üst tarafta duran balık yenmez. Ağ, saçma, ilaç ve sarsıntı ile ölen her balık yenir.

Bir önceki yazımız olan Yiyip içmesi haram olan şeyler başlıklı makalemizde eyler, haram ve yiyip hakkında bilgiler verilmektedir.

Kontrol Et

Şık ve güzel giyinmek

Sual: Zenginin eski elbise giymesi uygun mudur?CEVAP Resulullah efendimiz, eski elbiseli birine, (Malın yok mu?) …

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak.