Cennetin Bahçesi

Nazarın genel anlam taşıyan belirtisi; canlı veya cansız her türlü varlıktan kem göz diye tabir edilen hususa dayalı olarak bir varlıktan kişiye gelebilecek tüm kaza ve belalara karşın inanılan bir bakıştır. Dinimiz İslam’da da olduğu üzere birçok inanışta da var olan nitelik nazarın çocukları, hamile kadınlar ve hayvanlar üzerine oldukça etkili olduğu bilinmektedir. Nazarın genel tarihçesine baktığımızda ise bu konunun köken biriminin Helen medeniyeti ve antik Roma devrine kadar uzandığını kaynaklardan öğrenebilmekteyiz. İlerleyen zaman dilimlerinde Yahudi, Hindu ve Budist inanışlarında da yer alan nazar açısı dinimiz İslam’da da oldukça etkin bir rol alan konuyu ele almaktadır.

NAZAR’DAN KİMLER ETKİLENİR?

Nazar sadece günümüzde değil, hemen yukarıda da belirttiğimiz üzere çok eski dönemlere uzanmakta olan bir bakıştır. Tarihin derinliklerine girerek analiz ettiğimiz bu açı özelliklede yaşlı kadınların, vücut deformesine uğramış olan engelli kişilerin, çocuğu olmayan kadınların ve yabancı kimseler tarafından nazar değdiğine inanılmaktadır. Bu duruma dayalı olarak geçmiş dönemlerde bazı toplumlar tarafından nazarın kasıtsız bir şekilde kişiye değdiğine inanılırdı. Buna örnek olarak Slav folklorunda bir babanın çocuklarına nazarı değmesinden ötürü gözlerinin gör olmasına dair bir hikaye de yer edinmiştir. Daha yakın zamanlara baktığımız belirtilerde ise kıskançlık üzerine kişilerin nazarlarının değdiğine de inanılmaktadır. Bu kapsamda özelliklede Ortaçağ Avrupa’sında bir kimsenin çocuğu olduğunda ya da bir mal varlığına sahip olduğunda kendileri tarafından “Tanrı izin verirse” ya da “Tanrı Kutsasın” sözcükleri günümüz birçok dinine etki etmiştir.

Yukarıda belirtilen önlem taşıyıcı bu söylemlerde İslam dinine sahip olan Müslümanların “MaşaAllah” kelimesini dile getirerek bu nazarların önüne geçildiği bilinmektedir. Ayrıca birçok insan mavi boncuk üzerine ortada bir göz bulunan ve “Nazar Boncuğu” adı verilen sembollerle nazarın önüne geçildiği söylenmektedir. Bu tür kem gözlerden kurtulmak için yapılan aşamalar birçok farklı toplumlarda farklılık taşıyan yöntemler sergilenmektedir. Özelliklede günümüz İslam dinine sahip kişilerin çeşitli ayet ve benzeri dualarla kişilerin kendilerine, çocuklarına, ailesine veya çevresine nazar değmemesi adına sıklıkla okuduğu dualar kapsamaktadır.

NAZARA KARŞI OKUNACAK DUALAR

“Euzu bi kelimâtillâhi’t-tâmmeti min kulli şeytanin ve hammetin ve min külli aynin lammeh.”

“Her türlü şeytandan, zararlı şeylerden ve kem gözlerden bütün kelimeleri yüzü hürmetine Allah’a sığınırım.”

“Allâh’im, bunu mübârek eyle. Ona zarar dokunmasina izin verme.”

3- Büyük velîlerden Hasan Basrî Hazretleri göz değmesine karşı (Kalem Sûresinin 51-52. ayetleri olan) şu âyetleri okurdu:

“Ve in yekadullezîne keferû leyuzlikûneke biebsarihim lemmâ semiu’z-zikre ve yekulûne innehu le mecnûnun ve ma huve illâ zikrun lil âlemîn.”

“Gerçekten o küfredenler Kur’an-ı işittikleri zaman az kaldı seni gözleriyle yıkacaklardı. “O, mutlaka bir mecnundur” diyorlar. Oysa Kur’an bütün alemler için büyük bir uyarıcıdır..” (Kalem Sûresi, 51-52)

Bir önceki yazımız olan İslamda Evlat Hakkı başlıklı makalemizde evlat hakkı, evlat hakkı nedir ve islamda evlat hakkı hakkında bilgiler verilmektedir.