Kandil geceleri uydurma değildir

Sual: Kutsal gün ve gecelerin aslı yoktur, bunlar sonradan çıkmıştır deniyor, bu doğru mu?
CEVAP
Hayır, kesinlikle doğru değildir. Hepsini Peygamber efendimiz bildirilmiştir.

Kutsal geceler, İslam dininin kıymet verdiği gecelerdir. Allahü teâlâ, kullarına oldukca acıdığı için, bazı gecelere kıymet vermiş, bu gecelerdeki, yakarma ve tevbeleri kabul edeceğini bildirmiştir. Kullarının oldukca yakarma yapması, yakarma ve tevbe etmeleri için bu geceleri sebep kılmıştır. (S. Ebediyye)

İmam-ı Gazali hazretleri buyuruyor ki:
Ahiret yolcusunun, ibadetle ihya edilmesi kuvvetle müstehab olan kutsal geceleri boş geçirmesi uygun değildir; bundan dolayı bunlar hayır mevsimleri ve kârı bolca olan gecelerdir. Kazançlı mevsimleri dikkatsizlik eden tüccar, bir kâr sağlayamadığı benzer biçimde, kutsal geceleri gafletle geçiren ahiret yolcusu da maksada ulaşamaz. (İhya)

MEVLİD GECESİ:
Mevlid, doğum zamanı anlamına gelir. Mevlid gecesi, Rebiulevvel ayının 11. ve 12. günleri arasındaki gecedir. Peygamber efendimiz nübüvvetten sonrasında, her yıl, bu geceye ehemmiyet verirdi. Her Peygamberin ümmeti, kendi Peygamberinin doğum gününü bayram yapmıştı. Bugün de, Müslümanların bayramıdır. Sevinç ve luk günüdür. (Mevâhib-i ledünniyye)

İslamiyet’te doğum gününü kutlamak vardır, Allahü teâlâya şükretmek olur. Mevlid kandili, Peygamber efendimizin doğum günüdür. Peygamber efendimiz, Pazartesi günü oruç tutardı. Sebebini sorduklarında, (Bugün dünyaya geldim. Şükür için oruç tutuyorum) buyurdu. (Müslim, Ebu Davud, İ. Ahmed, H. S. Vesikaları)

Mevlidi, adam hanım karışık olmadan, çalgı ve başka haram karıştırmadan, Tanrı rızası için okumak, salevat-ı şerife getirmek, tatlı şeyler yedirip içirmek, hayrat ve hasenat yapmak, böylece, o gecenin şükrünü yerine getirmek müstehabdır. (Nimet-ül-kübra, Hadika, M. Tembih)

Bu gece, O doğduğu için sevinenler affedilir. Bu gecede, Resulullah doğduğu süre görülen hâlleri, olağanüstü şeyleri okumak, dinlemek, öğrenmek oldukca sevabdır. Kendisi de anlatırdı. Eshab-ı kiram da, bir yere toplanıp anlatırlardı. (S. Ebediyye)

Mevlid gecesi, Kadir gecesinden sonrasında en kıymetli gecedir; hatta Mevlid gecesinin Kadir gecesinden de kıymetli bulunduğunu bildiren âlimler de vardır. El-mukni, El-miyar ve Aydınlatma-ül-kulub kitaplarında Mevlid gecesinin Kadir gecesinden kıymetli olduğu bildiriliyor. (Ed-dürer-ül-mesun)

Birkaç hadis-i şerif meali:
(Beni ana-baba, evlat ve herkesten daha oldukca sevmeyen, mümin olması imkansız.) [Buhari]

(Bir şeyi oldukca seven, elbet onu oldukca anar.) [Deylemi] (Resulullahı seven de onu oldukca anar.)

(Peygamberleri anmak, anımsamak ibadettir.) [Deylemi] (Mevlid okumak da, Resulullahı hatırlamaktır. Saygın kitaplarda, Peygamberimizin de ehemmiyet verdiği açıkça yazılı olan bu kutsal gecede, Peygamber efendimizi anmaya, iyi mi uydurma denebilir?)

BERAT GECESİ:
Şaban ayının 15. gecesidir. Tefsirlerde Kur’an-ı kerimin, Levh-il-mahfuza bu gece inmiş olduğu bildirilmektedir. Âyet-i kerimede mealen buyuruluyor ki:
(Apaçık olan Kitab’a andolsun ki, biz onu [Kur’anı] kutsal bir gecede indirdik. Elbet biz insanları uyarmaktayız.) [Duhan 2,3]

Her yıl, Berat gecesinde, o yılda olacak şeyler, ameller, ömürler, ölüm sebepleri, yükselmeler, alçalmalar, şu demek oluyor ki her şey Levh-i mahfuzda yazılır. Resulullah efendimiz, bu gece, oldukca yakarma, oldukca yakarma ederdi. Şaban ayında niçin oldukca oruç tuttuğu sorulmuş olduğu süre Resulullah efendimiz buyurdu ki:
(Şaban, o şekilde faziletli bir aydır ki, insanoğlu bundan gafildir. Bu ayda ameller, âlemlerin Rabbine arz edilir. Ben de amelimin oruçlu iken arz edilmesini isterim.) [Nesai]

Birkaç hadis-i şerif meali daha:
(Şabanın 15. gecesini ibadetle, gündüzünü de oruçla geçirin! O gece Allahü teâlâ buyurur ki: “Af isteyen yok mu, affedeyim. Rızk isteyen yok mu, rızk vereyim. Dertli yok mu, esenlik, afiyet vereyim. Ne isteyen var ise, istesin vereyim” Bu hâl, sabaha kadar devam eder.) [İbni Mace]

(Allahü teâlâ, Şaban’ın 15. gecesinde müşrik ve müşahin hariç herkesi affeder.) [İbni Mace] (Müşahin, bid’at ehli anlamına gelir.)

(Rahmet kapıları dört gece açılır. O gecelerde meydana getirilen yakarma, reddolmaz. Ramazan ve Kurban bayramının birinci gecesi, Berat ve Arefe gecesi.) [İsfehani]

(Allahü teâlâ, Şaban’ın yarısının [Berat] gecesinde, dünya semasına tecelli eder. Benikelb kabilesinin koyunlarının kıllarından daha oldukca kimsenin günahlarını affeder.) [İbni Mace, Tirmizi]

(Allahü teâlâ, Şaban ayının 15. gecesinde rahmetiyle tecelli ederek kendisine şirk koşan ve Müslüman kardeşine kin güdenler hariç herkesi affeder.) [İbni Mace]

Hazret-i Âişe validemiz, (Ya Resulallah, Allahü teâlâ seni günah işlemekten muhafaza buyurduğu halde, niçin Berat gecesinde oldukca yakarma ettin?) diye sual etti. Peygamber efendimiz, cevaben buyurdu ki:
(Şükredici kul olmayayım mı? Bu yıl içinde doğacak her çocuk, bu gece deftere geçirilir. Bu yıl içinde öleceklerin adları, bu gece özel deftere yazılır. Bu gece her insanın rızkı düzenleme olunur. Bu gece her insanın amelleri Allahü teâlâya arz olunur.) [Gunye]
KADİR GECESİ:
Ramazan-ı şerif ayı içinde bulunan en kıymetli gecedir. Bazı âlimlere nazaran Mevlid gecesinden sonrasında en kıymetli gecedir. Birkaç hadis-i şerif meali şöyledir:
(Allahü teâlâ, Kadir gecesini ümmetime armağan etti, ondan ilkin hiç kimseye vermedi.) [Deylemi]

(İnanarak ve sevabını Allahü teâlâdan umarak, Kadir gecesini ihya edenin geçmiş günahları affolur.) [Buhari, Müslim]

(Kadir gecesini Ramazanın son on gününde arayın.) [Müslim]

(Kadir gecesi sabahı güneş şuasız olarak doğar. Yükselinceye kadar sanki büyük bir tabak gibidir.) [Müslim]

AŞÛRE GÜNÜ:
Muharrem ayının onuncu günü Aşûre günüdür. Muharrem ayı, Kur’an-ı kerimde, kıymet verilen dört aydan biridir. Hadis-i şerifte buyruldu ki:
(Aşûre günü Nuh aleyhisselamın gemisi, Cudi dağına indirildi. O gün Nuh ve yanındakiler, Allahü teâlâya şükür için oruçlu idiler. Hayvanlar da hiçbir şey yememişti. Allahü teâlâ denizi, beni İsrail için, Aşûre günü yardı. Gene Aşûre günü Allahü teâlâ Âdem aleyhisselamın ve Yunus aleyhisselamın kavminin tevbesini kabul etti. İbrahim aleyhisselam da o gün dünyaya geldi.) [Taberani]

Peygamber efendimiz bigün öğleye doğru buyurdu ki:
(Her insana duyurun! Bugün bir şey yiyen, akşama kadar yemesin, oruçlu benzer biçimde dursun! Bir şey yemeyen de oruç tutsun! Zira bugün Aşûre günüdür.) [Buhari, Müslim, Ebu Davud]

Aşûre günü hakkında birkaç hadis-i şerif meali daha:
(Aşûre günü oruç tutanın, bir senelik günahları affolur.) [Müslim, Tirmizi, İ. Ahmed, Taberani]

(Aşûrenin faziletinden faydalanın! Bu kutsal günde oruç tutan, melekler, peygamberler, şehitler ve salihlerin ibadetleri kadar sevaba kavuşur.) [Şir’a]

(Aşûre günü, ilim öğrenilen yada zikredilen bir yerde, birazcık oturan, Cennete girer.) [Şir’a]

(Aşûre günü, on Müslümana merhaba veren, tüm Müslümanlara merhaba vermiş benzer biçimde sevaba kavuşur.) [Şir’a]

(Aşûre günü, aile efradının nafakasını geniş tutanın, tüm yıl nafakası geniş olur.) [Beyheki]
MİRAC GECESİ:
Mirac, merdiven anlamına gelir. Resulullah efendimizin göklere çıkarıldığı, bilinmeyen bölgelere götürülmüş olduğu gecedir. Recebin 27. gecesidir. İsra suresinin ilk âyet-i kerimesinde, Mirac bildirilmektedir. Mirac gecesini ibadetle gündüzünü de oruçla geçirmelidir. İki hadis-i şerif meali:
(Bu gece, iyi amel eden için yüz senelik mükâfat vardır.) [İ. Gazali, Ebu Musa el-Medeni]

(Recebin 27. günü oruç tutana, 60 senelik oruç sevabı verilir.) [İ. Gazali, Ebu Musa el-Medeni]

TERVİYE VE AREFE GÜNÜ:
Arefe günü, Kurban bayramından önceki gündür. Terviye, Arefe gününden bundan önceki güne denir. Birkaç hadis-i şerif meali:
(Terviye günü oruç tutan ve günahtan sakınan Müslüman Cennete girer.) [Ramuz]

(Arefe günü tutulan oruç, geçmiş ve gelecek senenin günahlarına kefaret olur.) [Müslim]

(Arefe günü [Besmeleyle] bin İhlâs okuyanın günahları affolup duası kabul olur.) [Ebuşşeyh]

(Arefe günü, kulağına, gözüne ve diline haiz olan mağfiret olur.) [Taberani]

(Şeytan, Arefe gününden başka bir günde daha zelil, hakir ve kinli görülmez.) [İ. Malik]

(Arefe ne güzel gündür. O gün rahmet kapıları açılır.) [Deylemi]

(Arefe gününe saygı edin! Arefe, Allahü teâlânın kıymet verdiği bir gündür). [Deylemi]

MUHARREM AYI VE HİCRİ YILBAŞI:
Muharrem ayının birinci gecesi, Müslümanların kameri yılbaşı gecesidir. Muharrem ayı, Zilkade, Zilhicce ve Receb ile birlikte Kur’an-ı kerimde kıymet verilen dört aydan biridir. (Tevbe 36)

Müslümanlar, kendi yılbaşı gecelerinde ve günlerinde müsafeha ederek, mektuplaşarak tebrikleşir. Birbirlerini ziyaret eder, armağan verirler. Yılbaşını dergi ve gazetelerle kutlarlar. Yeni senenin, birbirlerine ve tüm Müslümanlara hayırlı ve verimli olması için yakarma ederler. Büyükleri, akrabayı, âlimleri evinde ziyaret edip dualarını alırlar. O gün, bayram benzer biçimde temiz giyinirler. Fakirlere sadaka verirler. (S. Ebediyye)

Muharrem ayı ile ilgili birkaç hadis-i şerif meali şöyledir:
(Ayların efendisi Muharrem, günlerin efendisi Cuma’dır.) [Deylemi]

(Ramazandan sonrasında en faziletli oruç, Tanrı’ın ayı Muharrem ayında tutulan oruçtur. Farzlardan sonrasında en faziletli namaz, gece namazıdır.) [Müslim, İbni Mace, Tirmizi, Nesai]

(Nafile oruç tutacaksan Muharrem ayında tut; bundan dolayı o, Tanrı’ın ayıdır. O ayda bigün vardır ki, O günde Tanrı geçmiş kavimlerden birinin tevbesini kabul etti. Gene o gün tevbe edenlerin günahlarını da affeder.) [Tirmizi]

REGAİB GECESİ:
Recebin ilk Cuma gecesine Regaib gecesi denir. Yarın gece Regaib gecesidir. Her Cuma gecesi kıymetlidir. Bu iki kıymetli gece bir araya ulaşınca, daha kıymetli oluyor. Allahü teâlâ bu gecede müminlere ragîbetler [ihsanlar, ikramlar] yapar. Bu geceye saygı edenleri affeder. Bu gece meydana getirilen yakarma red olmaz ve namaz, oruç, sadaka benzer biçimde ibadetlere, sayısız sevaplar verilir.

Perşembe günü oruç tutup gecesini de ihya etmek oldukca sevabdır. Perşembeyle beraber, Cuma günü de oruç tutmakta sakınca yoktur. (Gunye)

Birkaç hadis-i şerif meali şöyledir:
(Receb ayında Tanrı’a oldukca istigfar edin, bundan dolayı Allahü teâlânın, Receb ayının her vaktinde Cehennemden azat etmiş olduğu kulları vardır. Ek olarak Cennette o şekilde köşkler vardır ki, sadece Receb ayında oruç tutanlar girer.) [Deylemi]

(Receb’in ilk Cuma gecesini [Regaib gecesini] ihya edene, mezar azabı yapılmaz. Duaları kabul edilir.) [S. Ebediyye]

(Şu beş gecede meydana getirilen yakarma geri çevrilmez: Regaib gecesi, Şaban’ın 15. gecesi, Cuma gecesi, Ramazan Bayramı ve Kurban Bayramı gecesi.) [İ. Asakir]

Receb ayında edilen dualar kabul edilir, hatalar affedilir. Günah işleyenin cezası da kat kat olur.

CUMA GÜNÜ VE GECESİ:
Cuma, müminlerin bayramıdır. Birkaç hadis-i şerif meali şöyledir:
(Cumadan faziletli bayram yoktur ve o günkü iki rekât namaz, Cuma günü dışındaki bin rekâttan efdaldir.) [Deylemi]
(Allahü teâlânın indinde günlerin seyyidi Cuma’dır, kurban ve Ramazan bayramı gününden de kıymetlidir. Cuma gününün beş hasletinden biri; Tanrı, Âdem’i Cuma günü yarattı. Dünyaya o gün indirildi, o gün vefat etti.) [Buhari, İ. Ahmed]

(Musa aleyhisselam dedi ki: Ya Rabbi! Bana cumartesi gününü verdin, Muhammed aleyhisselamın ümmetine hangi günü vereceksin? Onlara Cuma gününü vereceğim, buyuruldu. İlahi! Cuma gününün kıymeti ve sevabı ne kadardır diye sordu. Ey Musa! Cuma günü meydana getirilen bir ibadete, cumartesi günü meydana getirilen yüz bin yakarma sevabı vardır, buyuruldu. Bunun üstüne Musa aleyhisselam, ya Rabbi! Beni Muhammed aleyhisselamın ümmetinden eyle diye yakarma eyledi.) [Ey Oğul İlmihali]

(Cumartesi günü Musa aleyhisselamın ümmetine, Pazar günü İsa aleyhisselamın ümmetine verildiği benzer biçimde, Cuma günü de, Müslümanlara verildi. Bugün, Müslümanlara hayır, bolluk, iyilik vardır.) [R. Nasıhin]

NETİCE: Görüldüğü benzer biçimde, tüm kutsal gün ve geceler, hadis-i şeriflerle bildirilmiştir. Bu gün ve gecelere uydurma diyenlerin, bu sözlerinin uydurma olduğu meydandadır.