Cennetin Bahçesi

Arapça kökenli olan Cemre kelimesi sözlük anlamında “kor” yani ateş sıfatını taşımaktadır. Bir diğer deyişiyle de halk arasında “sıcaklığın artması” olarak bilinen bir terim olmaktadır. Arapça dan türeyen Cemre kelimesinin birçok rivayetleri olduğu gibi kendine özgü geldiği Arap kökenine göre de hikayesi bulunmaktadır. Arapların yaşamlarına göz attığımızda, havaların sıcak olmasıyla birlikte bu halkın daha yüksek yerlerde yaşamlarını sürdürdüğünü görmekteyiz. Kış aylarında ise bu durum tam tersine dönmekte olup, düzlük yerleri tercih ederek yaşantılarını sürdürmektedirler. Bu düzlük alanlara düzenli çadırlar yapılarak ve bu çadırlar içerisinde birlikte yaşayarak yaşamlarını sürdürmekteydiler. Arap halkının çadır içerisinde, küçükbaş hayvanlarının ise çadırın hemen etrafında daire oluşturularak dizilmesi sağlanırdı. Öte yandan develere de sahip olan Araplar, bu develeri de daire şeklinde dizdikleri küçükbaş hayvanların etrafına serpiştirirdiler. Kış ayı geldiği vakit Araplar yaktıkları ateşin birini kendilerine, diğer her iki ateşi de küçükbaş hayvanlara ve develere yakarlardı. Toplam’da 3 ateşin yandığı bu çadır ve etrafı sıcak havaların gelmesiyle birlikte yakılan ateşler birer hafta aralıklı olarak dıştan içe doğru söndürülmekteydi. Böylece Cemre kelimesi, Araplarda havaların ısınması anlamını kendilerine kazandırmıştır.

CEMRE NE ZAMAN DÜŞER?

Cemre düşmesi birçok halka göre farklı tarihleri kapsamaktadır. Araplara göre bu tarih, İlkbahar gelmeden birkaç hafta öncesinden 7 gün ara ile hava, su ve toprağa düşmesiyle inanılmaktaydı. Birçok halk inancına göre bu durum değişse de genel olarak betimlemelerde bu şekilde yer almaktadır. Tarihlendirme açısından ele aldığımız Cemre düşmesi 19 ila 20 Şubat tarihlerinde havaya, 26 ila 27 Şubat tarihlerinde su ve 5 ila 6 Mart tarihlerinde ise toprağa düştüğü inanılmaktadır. Cemre düşmesi, halk arasında ilk olarak havanın ısınmasıyla daha sonrasında ise su ve yerin yani toprağın ısındığına inanılmaktadır. Buna ek olarak güneş ışınları evvela toprağı ısıtarak yerden yansıyan ısı ışınları ile sıcaklık kazandırmakta olup, bu üçlüğü ortaya çıkarmaktadır. Bir diğer önemli konu ise Cemre düşmesiyle birlikte halk, Hıdırellez ve nevruz kutlamalarını başlatmaktadır.

TÜRK KÜLTÜRÜNDE CEMRE DÜŞMESİ

Cemre düşmesi başta Araplar olmak üzere, birçok halk arasında da inanılan bir durum olduğu gibi Türk kültüründe de önemli bir yere sahip olmaktadır. Türk kültürünün de ve edebiyat alanında da oldukça yere sahip olan Cemre düşmesi, Osmanlı dönemine kadar uzanan bir geçmişe de sahip olmaktadır. Divan şiirleri içerisinde sıklıkla dile getirilmekte olup, Cemre zamanlarında önemli kişilere övgü nihayeti taşıyan şiirlerle kaplanmıştır ve bu şiirlere “cemreviye” adı verilmekteydi. Günümüz şairleri tarafından da sıklıkla dile getirilmekte olan Cemre düşmesi, Türk kültürü ve edebiyatında önemli bir yere sahip olmaktadır. Hava, su ve toprağa düşen Cemre’nin hikayesi birçok halk tarafından farklı olarak yorumlanıp kendilerine göre söylenmektedir.

Bir önceki yazımız olan 2017 Yılı Dini Günler ve Haftalar başlıklı makalemizde 2017 yılı aşure günü, 2017 yılı berat kandili ve 2017 yılı dini günler hakkında bilgiler verilmektedir.