Cennetin Bahçesi

İslamda Kul Hakkı

İslam dini, insanların birbirleri ile kurdukları etkileşimle birlikte kul hakkının ortaya çıkabileceğini, bu nedenle tarafların karşılıklı olarak dikkat etmeleri gereken önemli bir husus olduğunun altını çizmiştir.

Zira İslamda kul hakkı, sadece hakkı geçen ile hakkı gasp edenin helalleşmesi sonucuyla ortadan kalkmaktadır. Yani hakkı çiğnenen kişi, hakkını gasp edecek kişiye kesin bir şekilde haklarını helal etmelidir.

Müslüman toplumlarda oldukça dikkat edilmesi gereken konuların başında olsa da, maalesef ki İslamda kul hakkı yeterli bilgiye sahip olmayan kardeşlerimiz, meseleyi sadece alışverişten doğacak bir hak olarak adletmektedirler. Oysa ki İslamda Kul Hakkı, oldukça derinlemesine analiz edilmesi gereken konuların başında gelmektedir. Yüce Dinin kurallarına göre, yüzlerce sebepten kul hakkı doğabilmektedir. Zira İslam, kul hakkının önemine vurgu yaparak, huzur dolu bir toplumun oluşumunda da bu kuralı gereği önemli rol oynamaktadır.

İslamda Kul Hakkı doğurabilecek bazı durumlar şunlardır;

İslamda sadece ticaretlerde kul hakkının olacağının zannedilmesi biz Müslümanlar için hazin bir gerçektir. Bireysel ya da toplumsal olarak canlılara zarar veren her şey, kul hakkı kapsamında değerlendirilmektedir.

Birisini Günaha Sokmak: İslam adeta bir mantık dinidir desek yanılmış olmayız. Tüm canlıları incelikle düşünen Yüce Din, insanları günaha sürükleyen hallerin olduğunu farklı kanallarla insanlara bildirmiştir. Örneğin verilen selamı almayarak karşı tarafın anlık bir öfke ile sinirlenip günaha girmesi bile, selam almayan kişi için kul hakkının doğmasına vesile olmaktadır. Bu nedenle Efendimiz (Sav) verilen selamın yüksek sesle alınmasını, selam verenin rahatlıkla duymasını tavsiye etmiştir.

Bireylere ya da Topluma Zarar Vermek: Sokağa atılacak bir metal parçası bile, bilinçsiz bir şekilde de olsa binlerce kişi için kul hakkı doğurmaktadır. Yani belki de binlerce kişinin, o metal parçasını atan kişiye karşı hakkı doğmaktadır. Zira ortak kullanım alanlarını kirletmeye, metal parçası atarak olası trafik kazalarına sebep olmaya ve buna benzer olumsuz durumları meydana getirecek davranışlarda bulunmaya kimsenin hakkı yoktur. Gerek ortak kullanım alanlarında toplumlara, gerekse bireysel olarak direk kişilere, müslüman olmasalar dahi dolaylı yoldan zarar verici davranışlar sergilemek kul hakkıdır.

Ödenmeyen Borcun, Alacaklıya Getirdiği Sıkıntılar: Yüce Dinimiz sadakat kavramı üzerinde detaylı bir şekilde durmuştur. Ödenmeyen borcun alacaklıyı sıkıntıya düşürmesi ya da farklı şekillerde günaha sokması da, kul hakkına neden olan olgulardan birisidir.

Kısacası toplumun yapısının bozulmaması, daha huzurlu bir toplum yapısının inşaası için İslam dini, kul hakkı kavramına ziyadesiyle önem vermektedir. Yüce Dinimizde kul hakkı dışındaki tüm günahların affının sadece Yüce Allah (cc.) tarafından yapılabileceğini, ancak kul hakkının hakkı olan kişinin hakkını, gasp eden kişiye helal etmesi neticesinde ortadan kalkacağının altı çizilmektedir.

Bir önceki yazımız olan İslam Ahlakı : Hoşgörülü Olmak başlıklı makalemizde İslam Ahlakı : Hoşgörülü Olmak hakkında bilgiler verilmektedir.