CEVAP
Borçlarınızı ödemeden hacca, umreye ve başka bölgelere gitmek doğru olmaz. Buna karşın gidenler, istifade edeceğim derken zarar görür, şu demek oluyor ki kaş yapayım derken göz çıkarır da bilincinde olmaz; şundan dolayı dinimizin bildirdiğinin değil, kendi arzusunun izini sürer, nefsin ve şeytanın gizli saklı hilesine düşmüştür. Kul hakkı, Tanrı hakkından ilkin gelir. Allahü teâlâ bu şekilde takdir etmiştir. Kul haklarını, kul borçlarını sahibine ödemedikçe Cennete girilemez. Sırat köprüsündeki yedinci ve son soru kul hakkıdır. Tüm Peygamberler, hepsi masum, günahsız oldukları halde burada korkacaklardır. Peygamberlerin masum oldukları halde korktukları bir hususta, bizim cesaretimizin sebebi ne? Onun için hac vs. için biriktirilen, temin edilen para, ilkin borçları ödemekte kullanılmalıdır. Rahmete, feyze kavuşmak isteyen, yararlanmak isteyen dinin emrine uymalıdır.
Hadis-i şerifte, (En iyiniz, borcunu bir an ilkin ödeyeninizdir) buyuruldu. Bir kimse, malı olması durumunda, borcunu ödemeyi bir saat geciktirirse, zalim ve asi olur. Namaz kılarken de, oruç tutarken de, uykuda da, şu demek oluyor ki her an nalet altında bulunur. Borç ödememek öyleki bir günahtır ki, uykuda bile durmadan yazılır. Malı olmak, parası olmak demek değildir. Satabileceği bir şeyi olup da satmazsa, günah işlemiş olur. Âlimler de, (Borcu olan kimse, borcunu ödemedikçe yağlı ve sirkeli yiyecek yememeli) buyuruyor. Doğrusu borcun vebali, sıkıntısı yüzünden ağzının tadını bile düşünmemeli, yiyip içmekte bile tutum edip bir an evvel borcunu ödemeli. Nerde kaldı ki sağa sola parasını savursun! (S. Ebediyye)
Hadis-i şeriflerde buyuruluyor ki:
(Bir kimse, imkanı olması durumunda, borcunu vermeyip geciktirirse, [borcunu verinceye kadar] her gün amel defterine zulmetme günahı yazılır.) [Taberani]
(Zenginin [ödeme imkanı varken] borcunu ödemeyip, oyalaması zulümdür.) [Buhari]
(Borcu var iken verilen sadaka kabul olmaz.) [Buhari]
(Darda olanı feraha kavuşturan yada bu şekilde bir kimsenin borcunu ödeyeni, Allahü teâlâ kıyamet gününün dehşet, korku ve sıkıntılarından kurtarmış olur.) [Müslim]
(Tanrı indinde, en kıymetli amel, müminin sıkıntısını gidermek, borcunu ödemek suretiyle onu sevindirmektir.) [Taberani, Beyheki]