Lokman aleyhisselam

Sual: Hazret-i Lokman’ın Kur’an-ı kerimde adı geçmiş olduğu halde niçin
peygamber olduğunda ihtilaf edilmiştir?
CEVAP
Kur’an-ı kerimde her
adı geçen peygamber değildir. Lokman aleyhisselamın peygamber olup olmadığını
bilmek gerekmez. Eğer gerekseydi, dinimiz açıkça bildirirdi.

Hazret-i
Lokman, Davud aleyhisselam zamanında yaşadı. Habeşli bir köle iken azat olup
yüksek mertebelere kavuştu. Allahü teâlâ, Lokman aleyhisselama, hikmet ile
peygamberlikten hangisini istediğini sordu. O da hikmeti istedi. (Hikmeti niçin
istedin?) dediler. Buyurdu ki:
– Allahü teâlâ, peygamberlik verdiği kimseyi
muhayyer kılmaz. Beni muhayyer kılması hikmeti tercih etmeme zorunlu etti.

Kur’an-ı kerimde mealen buyuruldu ki:
(Tanrı’a şükret diye Lokman’a
hikmet verdik. Şükreden kendisi için şükreder.) [Lokman 12]

Hikmet,
eşyanın mahiyetini, vasfını ve hususiyetini bilmek anlama gelir. Hikmet ehli, selim
akla haizdir. İlmiyle amel eder. Kendisine sordular:
– Peygamberlik hakkında
ne dersin?
– Peygamberlik, mihnet ve meşakkatle doludur. Peygamberler
belalara düçar olur.

– Peygamberlik olmadığı halde bu tarz şeyleri nereden
biliyorsun?
– Yargı mevkiinde olan daima sorun içinde olur.

–
Bu mertebeye iyi mi eriştin?
– Doğru söylemek, emanete riayet ve faydasız
sözü terk etmekle.

– Saadetin alameti nedir?
– Sıdk, edep, hilm
ve emanete riayettir.

– Edep, soyluluk, mal ve ilimden hangisi daha
üstündür?
– Edep asaletten, ilim maldan hayırlıdır.

Oğluna
öğütleri

* Ey oğlum, âlimlere karşı öğünmek, akılsızlarla tartışmak
ve gösteriş yapmak için ilim öğrenme!

* Dünya deniz gibidir. Fazlaca kimse
boğulmuştur. Gemin takva, yükün inanç, hâlin tevekkül olursa
kurtulursun.

* Horoz senden daha akıllı olmasın! O, her sabah
zikrederken, sen uykuda olma.

* İnsanlara tembih ederken kendini unutma!
Muma benzeme. Mum aydınlatırken, kendini yakıp eritir.

* Yalandan oldukca
sakın! Bu sebeple dinini bozar ve insanoğlu yanında mürüvvetini azaltır. Bununla
kıymetini ve makamını kaybedersin.

* Hep kederli olma, kalbini dertli
kılma. İnsanların elinde olana tamah etmekten sakın. Kazaya razı ol ve Allahü
teâlanın sana verdiği rızka kanaat et.

* Dünya geçici ve kısadır. Dünya
yaşamı ise azın azıdır. Bunun da azı kalmış, bir çok geçmiştir.

* Tevbeyi
yarına bırakma, ölüm ansızın gelip yakalar.

* Susku eden pişman olmaz.
Söz gümüş ise susku altındır.

* Âlimlerle otur, hikmet sahiplerinin
sözlerini dinle! Allahü teâlâ, bahar yağmuru ile toprağa yaşam verdiği benzer biçimde, ölü
kalbleri hikmet nurları ile diriltir.

* Ölümden şüphen var ise, yatıp
uyuma. Uyumak zorunda kaldığın benzer biçimde, ölüme de mahkumsun. Dirilmekten de şüphen
var ise, uyanma asla. Uykudan uyandığın benzer biçimde öldükten sonrasında da
dirileceksin.

* Yoksulluktan korun. Yoksul düşenin dini ve aklı zayıflar
ve mürüvveti kaybolur.

* Borç yükü altında ezilmektense, taş taşımayı
tercih et.

* Yapacağın işi, daha ilkin bunu denemiş, tecrübeli kimselere
danış! Bu sebeple onlar, kendilerine pahalıya mal olmuş doğru görüşleri sana parasız
verirler.

* Çalış, kazan! Çalışmayıp muhtaç olanın dini ve aklı
noksandır.

* Hikmet, bizlere lazım olmayan şeyin üstünde durmamak ve gizli saklı
şeyleri araştırmamaktır.

* En iyi haslet dindar olmaktır. Bu haslet iki
olursa, dindarlık ve mal sahibi olmak. Üç olursa, dindarlık, mal ve haya. Dört
olursa, dindarlık, mal, haya ve güzel terbiye. Beş olursa, dindarlık, mal, haya,
güzel terbiye ve cömertliktir.