Herhangi bir durumdan ötürü namazın kılınmaması durumunda, ilerleyen zamanlarda kılınmayan veya kılınamayan namazların borcu olarak kılınan namaza, kaza namazları olarak bilinmektedir. Kaza namazlarında esas olan, geçerli bir mazeretten ötürü namazdan uzak kalmaktır. Kişinin kasıtlı olarak görevi olan herhangi bir namazı, kasıtlı olarak kaza namazına bırakması, dinimize göre büyük bir günah teşkil etmektedir. Eğer kişi kasıtlı olarak namazını kaçırırsa, bu namaz için hem kaza namazı kılmak hem de tövbe etmek zorundadır. Eğer geçerli bir sebepten ötürü namaz kaçırılırsa, bu namaz oyalanmadan hemen kaza edilmelidir. Vakti içerisinde kılınamayan namazın kazası farz iken, vitir namazının kazası ise vacip olarak bilinmektedir. Öte yandan sünnetin kazası da yine sünnettir. Kazası sünnet olan namaz ise sadece sabah namazı olarak bilinmektedir.
Kaza Namazı Nasıl Kılınır?
Vaktinde kılınmayan namazlar için kazana namazı nasıl kılınır? Öncelikle kişinin kaza namazları kılabilmesi için müsait olduğu bir zamanı tercih etmesi gerekmektedir. Kişi kaçırmış olduğu bir namazı, müsait olduğu herhangi bir zaman içerisinde kılabilmektedir. Kur’an’da ya da herhangi bir ayette, kaza namazları için kesin vakit belirtilmemekle birlikte, kişinin namaz kılmaya engel durumundan kurtulmasının ardından kılması mümkün olabilmektedir. Örnek verecek olursak; herhangi bir sebeple kılınamayan öğlen namazı yatsıdan sonra kılınabilmektedir. Öte yandan kaza namazı kılarken, sadece niyet biçiminin farklı olduğunu söyleyebiliriz. Namaz kılış biçimi konusunda kaza namazları niyet dışında herhangi bir farklılık göstermemektedir.
Öncelikle kişi, “Niyet ettim Allah rızası için, vaktini kaçırıp da kılamadığım ilk veya son öğlen namazını kılmaya” şeklinde niyet edebilmektedir. Kaza namazı kılmak isteyen bir kişi, öncelikle kaçırmış olduğu namazın üzerine yeni bir ezan okunmasından sonra kaza namazı kılabilmektedir ve bu durumla yükümlüdür. Eğer kişi, kazaya kalmış durumda olan namazların kaç vakit olduğunu bilmiyorsa, bu konuda tahmin üzerinden hareket edebilmektedir. Ancak bu tahmini yaparken, insanın kendini kandırmaması çok önemlidir ve tüm vakitleri kıldığına emin olana kadar kılması gerekmektedir. Bununla birlikte aynı namaz vakitlerini kaçıran kişiler, cemaat olarak kaza namazı kılabilmektedir. Ancak vakitler farklı olursa, bu durumda cemaatle kaza namazı kılmak söz konusu olmamaktadır.
Bir önceki yazımız olan Hastalıkta Namaz başlıklı makalemizde hastalık, hastalıkta namaz ve hastalıkta namaz kılınırmı hakkında bilgiler verilmektedir.