Allah’ın zatını düşünmek

Sual: (Acaba Tanrı iyi mi bir şey, varlığının ezelî olması ne demek?) şeklinde sorulara yanıt bulamıyorum. Ne yapmalıyım?
CEVAP
Bu şekilde şeyler hatıra erişince, bu düşünceleri derhal bırakmalı. Bir hadis-i şerif şöyledir:
(Allah’ın yarattıklarını tefekkür edin, fakat zatını düşünmeyin! Şundan dolayı anlamaya güç yetiremezsiniz. Yoksa [bir şeye benzeterek] helâk olmuş olursunuz.) [Ebu-ş-Şeyh, İbni Ebi-d-Dünya]

Niye (Helâk olmuş olursunuz) deniyor? Şundan dolayı Tanrı’ı bir mahluk şeklinde düşünmek küfürdür. Selefî denilen kimseler, hâşâ (Tanrı, Arş’a oturdu) derler. Müteşabih âyetlerden kendi anladıklarına uymaya çalışırlar. Hiçbir şeye benzemeyen Allahü teâlâ için, (Arşa oturdu) demek, Onu insan yada başka bir mahluk şeklinde düşünmek olur, sövgü olur. Onun için Allah’ın zatını düşünmemelidir. (Hiçbir şeye benzemeden oturur, kalkar, yürür) şeklinde düşünceler, gene mahluklara benzetildiği için sövgü olur.

(Tanrı iyi mi ezelîdir?) diye düşünmemeli. Şundan dolayı bu şekilde düşünmek, hâşâ (Tanrı iyi mi meydana geldi? Onu kim yarattı?) şeklinde yanlış, sövgü olan düşüncelere götürür. Bir hadis-i şerif de şöyledir:
(Şeytan, insana, (Şunu kim yarattı, bunu kim yarattı, yeri kim yarattı, göğü kim yarattı?) diye vesvese verir. Şahıs (Hepsini Tanrı yarattı) diye yanıt verince, bu kere ise, (Tanrı’ı kim yarattı?) diye vesvese verir. O vakit, (Ben Tanrı’a ve Resulü’ne inanç ettim) diyerek Tanrı’a sığınsın!) [Taberanî]Demek ki bu şekilde düşünceler erişince, bırakmaya çalışmalı, (Yâ Rabbî, beni bu şekilde düşüncelerden koru!) diye yakarma etmelidir.